Twee voor twaalf voor het onderwijs!?

Een paar jaar geleden sprak ik met een inspecteur. Na twee intensieve inspectiedagen was ik vol vertrouwen over zijn bevindingen. Een hardwerkend team, goede sfeer, toegenomen én inzichtelijk gemaakte opbrengsten: we stonden er weer goed voor! En niet alleen cognitief; ook de persoonlijke ontwikkeling van de leerlingen was volgens ons op niveau. Natuurlijk heerste er wel een gezonde wedstrijdspanning, want had de inspectie de positieve ontwikkelingen ook gesignaleerd tijdens het onderzoek?

'Even was ik uit het lood geslagen. Hadden wij het dan toch verkeerd gezien?'

De eerste woorden die hij uitsprak waren: 'Meneer Los, het is twee voor twaalf voor uw leerlingen!' Even was ik uit het lood geslagen. Hadden wij het dan toch verkeerd gezien? Gelukkig doelde hij niet op de geconstateerde kwaliteit tijdens zijn bezoek. Er werd een basisarrangement toegekend. Hij doelde op de stand van zaken van het onderwijs in het algemeen, inclusief onze leerlingen. Hij gaf aan dat het anders moest, zowel vanuit het onderwijs, als vanuit de inspectie. Hij vond dat de lat echt omhoog kon in het onderwijs, zonder dat dit bepaald werd door externen (zoals de inspectie!). Scholen die zelf de hoogte van de lat gaan bepalen en van daaruit de ambities vormgeven.

'Soms lijkt het onderwijsveld vervelend om in te werken'

Het onderwijs staat volop in de aandacht. Net als een paar jaar geleden klinken ook nu de woorden het is twee voor twaalf voor het onderwijs. Werkdruk: waar halen wij voldoende en gekwalificeerde leerkrachten, intern begeleiders en directeuren vandaan?  Recent nog: een rapport waarin zorgen zijn uitgesproken over de kwaliteit van onderwijs. Soms lijkt het onderwijsveld vervelend om in te werken en zou je het bijna begrijpen dat jongeren niet voor dit prachtige vak kiezen of bevlogen leerkrachten hun heil ergens anders zoeken. Er zijn zeker zaken die niet goed gaan, maar is alles dan slecht? Niets is minder waar, het is en blijft een schitterend werkveld!

'Durf ook eens iets niet te doen!'

Als  ik kijk naar de dagelijkse praktijk zie ik heel veel mensen die dagelijks het onderwijs nét iets beter maken en kinderen en jongeren ondersteunen in hun ontwikkeling. Zij mogen trots zijn op wat er dagelijks wordt bereikt, net als mijn team een aantal jaar geleden. En dit mag wat mij betreft veel meer uitgestraald worden. Het onderwijs laat juist nu zien dat er heel veel mogelijk is, ook in tijden van onrust en zorgen. Geloof in eigen kunnen, denk in kansen. Ontwerp het onderwijs met lef. Geef professionals vrijheid en durf keuzes te maken. En: durf ook eens iets niet te doen! Het ministerie spreekt uit ruimte te willen geven, laten wij die ruimte dan ook pakken.

'Vanuit eigen kracht waarde toevoegen aan het onderwijs'

Ik mag op diverse vlakken besturen en scholen begeleiden. Vanuit eigen kracht waarde toevoegen aan het onderwijs is waar wij in geloven. Ik zie dagelijks medewerkers die ervoor gaan. Soms moeten teams of individuele medewerkers ondersteund worden om die interne kracht te ontdekken en vergroten. Op papier makkelijk gezegd, in de praktijk vaak een hele klus. Maar: niet onmogelijk. Misschien is het twee voor twaalf, maar het is zeker nog niet te laat!