Eigenaarschap bij leerlingen

Wat is eigenaarschap?

Eigenaarschap, dé term die ik in het onderwijs momenteel overal tegenkom. Leerkrachten zijn in hun klassen volop bezig met leerlingen te leren eigenaar te worden van hun leerproces. Directeuren laten vol trots de schoolplannen zien waarin de term eigenaarschap overal terugkomt. Schoolteams vertellen over het coachen van leerlingen en het versterken van eigenaarschap. Mooi zo’n containerbegrip, maar wat is het precies en hoe geef je leerlingen nou écht eigenaarschap?

Eigenaarschap in het onderwijs betekent dat leerlingen verantwoordelijkheid krijgen en die ook durven te pakken. Dat is mooi, maar als leerkracht met dertig leerlingen in een klas is dat soms lastig. In een klas hoor ik veel aanwijzingen: ‘ga zitten, luister naar elkaar, als je iets wilt vragen steek je jouw hand op, pak je chromebook, ga naar je weektaak, als je het niet begrijpt, overleg je met je buurman’. Onwijs goede aanwijzingen, die leerlingen ook echt verder helpen en ervoor zorgen dat leerlingen relatief ‘snel’ door kunnen met hun werk. Maar aanwijzingen maken leerlingen ook passief, ze hoeven niet zelf na te denken. Leerlingen hoeven niet zelf na te denken, maar wachten verwachtingsvol totdat de leerkracht bepaalt waar ze mee aan de slag gaan.

Als leerkracht kun je jouw leerlingen actief betrekken door hen vragen te stellen. Met die kleine interventie maak je hen al meer eigenaar van hun eigen leerproces. Door vragen gaan leerlingen nadenken, kunnen ze een keuze maken en krijgen ze verantwoordelijkheid. Vragen activeren en trainen het denken in veel grotere mate dan wanneer een leerling een aanwijzing krijgt. Het stellen van vragen in plaats van het geven van een aanwijzing is een eerste stap in hoe je eigenaarschap bij je leerlingen kunt bereiken.

Dus probeer volgende week in de klas eens wat aanwijzingen om te draaien in een vraag, blijf na het stellen van je vraag stil en zie wat er gebeurt!

Aan de slag met het bevorderen van eigenaarschap van jouw leerlingen? Mail of bel Marjolein Kouwen of Wilrieke Peters. Bekijk ook onze nieuwe training "de leerkracht als coach".