Drie voorbeelden van jargon in onze eigen vacatureteksten

Vacature teksten jargon in het onderwijs

“De leerling centraal zetten”, “inzetten op de 21th century skills”, “aandacht voor opbrengstgericht werken.” Wat opvalt: in vrijwel alle onderwijsvacatures lees je hetzelfde jargon terug. Ook in een onderwijs vacature van ons! Is dat erg? Clichés bevatten een kern van waarheid en roepen herkenning op. Het kan tekst en uitleg besparen. Maar: het gaat ook ten koste van duidelijkheid, creativiteit en eerlijkheid. En: alle vacatureteksten lijken op elkaar, terwijl scholen toch heel verschillend zijn. Hieronder drie voorbeelden van jargon in onze eigen onderwijs vacature teksten, inclusief mogelijke alternatieven. Van welk jargon krijg jij jeuk tot in je kleine teen?

"Met ons team willen we werken aan de professionele cultuur"

Misschien wel de meest voorkomende zin in vacatureteksten, die vooral vragen oproept door de vage formulering. Wat is precies een professionele cultuur? Loopt iedereen nu dan als een kip zonder kop door de school? Als het team eraan wil werken, waarom is er die cultuur er dan nog niet? Kunnen we onze jaarlijkse karaokeshow nog wel houden als die professionele cultuur er eenmaal is?

Vaak is er in zo’n geval sprake van een familiecultuur. *Ho wacht, daar hebben we weer een cliché*. Eilandjesvorming dan? Van hetzelfde laken een pak! Je ziet; jargon sluipt er razendsnel in. Wat we eigenlijk willen zeggen: we vinden het spannend om elkaar tegen te spreken. We vinden het niet leuk, dat iemand meekijkt in de klas. Terugkomen op niet nagekomen afspraken is moeilijk. Maar: om dat nu in een vacature tekst te zetten?

Een alternatieve formulering kan zijn: “we willen graag open en eerlijk met elkaar optrekken als collega’s. Ook die zaken benoemen die gevoelig liggen of beter kunnen. Om het beste onderwijs aan de kinderen te bieden. Daarom zoeken we iemand, die dit als directeur durft te bespreken met ons en zelf het goede voorbeeld geeft”.

"We zijn na een dynamische periode volop in ontwikkeling met elkaar"

Was de vorige zin vooral vaag, bij deze frase mis je het eerlijke verhaal. Dynamische periode; waarom dan? Waren ouders ontevreden? Is de school zwak beoordeeld? Was er ruzie in het team? En wat betreft die ontwikkeling: is er van hogerhand een traject in gang gezet? Hebben bepaalde leerkrachten de school verlaten? Zijn er extra ouderavonden ingepland? Kijk, natuurlijk wil je als school niet de vuile was buitenhangen. Maar: misschien moet je bovenstaande dan helemaal niet opschrijven en pas delen als je met serieuze kandidaten in gesprek bent. En soms kan het helemaal geen kwaad om dat eerlijke verhaal juist wél te delen.

Een alternatief zou hier kunnen zijn: “drie jaren geleden hebben we door de inspectie het oordeel ‘zwak’ gekregen. Dit heeft ons flink geraakt, omdat we zelf niets liever willen dan dat kinderen optimaal tot leren komen. We zijn dan ook met elkaar het gesprek aangegaan, om te kijken wat er nodig is binnen ons onderwijs. Als gevolg daarvan zijn we een verbetertraject gestart op het gebied van begrijpend lezen. De eerste positieve uitkomsten werden zichtbaar tijdens de meest recente tussentoets, waarbij 75% van de leerlingen op of boven de norm presteerde. Voor ons is het belangrijk dat jij hier als nieuwe directeur kennis van hebt en aandacht aan geeft. Je ziet trouwens dat bovenstaande wel wat meer tekst en uitleg vraagt.

"We zoeken een toegankelijke directeur die echt zichtbaar is voor alle betrokkenen"

Een typisch voorbeeld van gebrek aan creativiteit in onze teksten. Zijn er ook onzichtbare directeuren? Wat is de functie van het woordje ‘echt’? Wie zijn die betrokkenen? Toegankelijk, betekent dat dat je 1x per maand alle teamleden thuis uitnodigt voor een vijfgangendiner? Natuurlijk, iedereen snapt, dat we in dit geval een prettige persoon zoeken, die tijd maakt voor een praatje en zichzelf niet opsluit in zijn of haar kantoor. Maar als dat zo duidelijk is, waarom schrijven we het dan ook niet zo op?

Bijvoorbeeld: “we vinden het belangrijk dat jij ons als teamleden wekelijks 1-op-1 spreekt. Of dat je elke dag bij de deur staat voor een praatje met de ouders. Daarmee sta je goed in contact en doorzie je problemen die mogelijk onder de oppervlakte spelen.”

Denk je bij het lezen: “jaaaaaha, dat snapt iedereen?” Dan hoeft die functie-eis wellicht überhaupt niet in het profiel? Voor ons blijft het ook een uitdaging om alternatieve, concrete formuleringen te vinden, zeker onder tijdsdruk. Welk jargon vind jij irritant? Welke voorbeelden spreken jou aan? Laat het ons weten, we leren graag van en met elkaar!